Mervenur Limon Gür

24 Ocak 2020. Saat 20:55 6.5+ Elazığ depremi. An itibari ile 29 can kaybı, 1500 küsur yaralı. Gidenlere rahmet, kalanlara sabır selamet diliyorum. Türkiye deprem kuşağında, büyük İstanbul depremi bekleniyor ve sürekli irili ufaklı depremler oluyor son yıllarda. Ama yakın zamanda hiçbiri bu kadar yıkıcı olup, 99 depremini bu kadar andırmadığı için işi biraz gevşek ele alıyorduk sanki. Misal biz, son İstanbul depremlerinin birinde bir deprem çantası hazırlayıp kenara koyup, birkaç hafta önce ayak altında dolanıyor diye boşaltmıştık. Şimdi bu son depremle beraber, her anımızın muhtaç kalmaya yahut sona ne kadar yakın olduğunu bir kez daha idrak ettik. Ve aklımda yeniden şöyle bir liste canlandı: - Muhtaçlık yahut son bu kadar bariz ise, kalp kırma, kimseyi incitmemeye dikkat et. - Namazlarını ilk vaktinde kıl, kim bilir belki namaz vakti çıkmadan, üzerinde yerine getirilmemiş bir sorumlulukla göçüp gidebilirsin. - Her gün en az iki sayfa Kuran'ını ihmal etme. Kuran kabi...

Kadın değil hanım. Niçin? Son yıllarda “bayan değil kadın” mottosu revaçta. Teknik olarak cinsiyetlerden bahsetmek istendiğinde kullanılan iki kelime var (-dı, yani eskiden iki idi, şimdi durumlar biraz çetrefilli, neyse). Bu kelimeleri hepimiz biliyoruz; kadın ve erkek. Kişinin eşey kimliğinin ne olduğunu, cinsel özelliğini anlatan kelimeler. Tabii ki bunlar yerine kullanılan alternatif kelimeler de var ve kadınlar söz konusu olduğunda kullanılan bu alternatifler çok çeşitli arka planlar barındırıyor. Toplumda “bayan”, “hanım” veya “hanımefendi” diye anıldıklarında cinsiyet kimliklerinin bir tarafa itildiğini düşünen bir grup XX kromozomlu, feminist söyleme sahip görünen kişiler var. Bu şekillerde anılmaya oldukça tepkililer. Yani geleneksel toplum bir cinsiyet biçimi olarak açıkça kadın demeyi “ayıp veya mahrem” olarak görüyormuş da bunun için kadının kadınlığını dile getirmeye utanıyor ve daha kibar, uygun, örtülü olacağını düşündüğü için bayan, hanım gibi kelimeler kulla...